Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

WACO busonderneming

Bedrijf van een veelzijdige Hoornse fietsenhandelaar

Peter Wester

In de zomer van 1917 opende de 24 jarige J.B. Post een fietsenhandel met reparatieafdeling op Turfhaven 36. Hij bracht een 'eigen merk' fiets, genoemd naar Jan Pietersz. Coen, voor f 35,- op de markt. Zijn eerste nevenactiviteit, een banden vulkaniseerinrichting, werd ingegeven door het groeiende tekort aan rubber in Nederland. Door de oorlog op zee stokte de aanvoer uit Nederlands Indië. Met vloeibare rubber werden oude of beschadigde banden opgeknapt.

Eeerste vulcaniseerinrichting
Advertentie 1917

Advertentie motorrijwielen
Advertentie motorrijwielen 1919

plaquette J.B. Post
J.B. Post, plaquette geschonken
door het personeel in 1937

Maar Post wilde meer. Hij wist zeker dat, als de Eerste Wereldoorlog voorbij was, ook in West-Friesland het aantal auto's en motorfietsen snel zou groeien. Steeds meer mensen deelden zijn verwachting, ze wilden niet terug naar de trage oude samenleving. Eind 1918 begon Post dan ook motoren te verkopen, zijn zaak noemde hij voortaan 'Het Motorenhuis'. Daar bleef het niet bij, ook voor de auto en de autobus moest Turfhaven 36 een belangrijk adres worden. In zijn advertenties in De Nieuwe Courant speelde hij op deze ontwikkelingen in.

Zie ook de biografie over Jan Post

Advertentie Hoorsche verhuurinrichting
Advertentie Hoornsche Verhuurinrichting
Speciaal ingerichte ziekenauto, voorzien van dubbelverende brancard 1919

Gebrekkige verbindingen

Door de treinverbindingen Amsterdam - Enkhuizen (1884 - 1885), Hoorn-Medemblik (1887), Hoorn - Heerhugowaard (1898) was West-Friesland beter met de buitenwereld verbonden. De paardentram Hoorn - Enkhuizen (1889) verbond de dorpen in de Streek met deze steden. Maar in de dorpen die verder van deze vervoerslijnen aflagen bleven mensen sterk afhankelijk van het langzame vervoer, vooral over water, of van 'de benenkar'. Voor een bezoek aan de markten in Hoorn liepen inwoners van Andijk vier uur heen en vier uur terug. Een aantal notabelen in Andijk startte in 1913 de eerste busverbinding Andijk - Enkhuizen. De lokale historicus Kistemaker hierover: "Ze hadden van Verwey en Lugards Automobiel Mij. in den Haag een 'Bussing' auto-omnibus gekocht, op massieve banden. Geen onverdeeld genoegen, zo'n ritje boven op de Enkhuizer dijk: een paardestraatje in het midden en kuilen aan weerskanten! De chauffeur zat onbeschermd, alleen leren zeiltjes hielden wind en regen wat tegen." Na de watersnoodramp van 1916 was de dijk onbegaanbaar, de busdienst stopte.

Hovam bus op Grote Noord
1920, presentatie van de HOVAM bus op het Grote Noord, op de vroegere vertrekplaats van de paardentram

In maart 1920 verscheen hetzelfde type bus in Hoorn, gehuurd door de Hoornsche Omnibus en VrachtAuto Maatschappij (HOVAM). Op 31 december 1917 was de paardentram Hoorn - Enkhuizen wegens te hoge kosten door de Rotterdamse Tramweg Maatschappij opgeheven. De HOVAM nam de route over. Na drie maanden ging ze ten onder, de inkomsten vielen erg tegen. De maatschappij had de afwachtende houding van de inwoners van de dorpen en het verzet van middenstanders in de Streek tegen een snelle verbinding met Hoorn en met Enkhuizen onderschat.