Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Het standbeeld van J.P. Coen op de Roode Steen in Hoorn heeft een nieuwe tekst en een website. Sinds 12 april 2012 is het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen voorzien van een nieuwe tekst. Een maand eerder ging de gemeenteraad akkoord met deze nieuwe tekst die recht doet aan de verschillende invalshoeken op de geschiedenis van J. P. Coen. Op beide zijkanten van de sokkel zit een bord met deze tekst in het Nederlands en het Engels. Op het bord staat ook een QR-code die verwijst naar een website met uitgebreidere informatie.

De QR-site verwijst naar de website www.jpcoen.com. De site biedt verdieping van de informatie op het tekstbord en biedt bovendien naast tekst ook beeld en geluid. De site is ontworpen voor gebruik op de smartphone. Het Westfries Museum heeft deze gemaakt. De bezoeker van de website kan kiezen uit vier mogelijkheden: meer informatie over de persoon J. P. Coen, meer informatie over het standbeeld, luisteren naar meningen over J. P. Coen en bellen met J. P. Coen.

Wethouder P. Westenberg was behulpzaam bij het plaatsen van het bord.

Meningen over Coen
Voor- en tegenstanders van het standbeeld voor Coen geven hun mening via deze website. Zo vertelt onder andere Jur van Goor, historicus en biograaf van Coen, dat Coen terecht een standbeeld heeft, omdat hij vindt dat Coen zeer belangrijk was voor de VOC. Daarentegen vertelt onder andere Ewald Vanvugt, schrijver van ‘Zwartboek van Nederland Overzee’, dat Coen geen standbeeld verdient, omdat hij vindt dat Coen een slavenhandelaar was.

Bellen met Coen
Bellen met Coen is een optie waarbij de bezoeker van de website een telefoonnummer aanklikt en wordt doorverbonden met de voicemail van Coen. Hij of zij kan een boodschap voor of over Coen achterlaten op het antwoordapparaat. Een selectie van deze berichten zal worden toegevoegd aan de categorie ‘meningen over Coen’.

Tentoonstelling over Coen in Westfries Museum
Vanaf zaterdag 14 april 2012 heeft het Westfries Museum een groot tentoonstellingsproject rond J. P. Coen. Behalve uit drie tentoonstellingen bestaat het project uit programma’s voor het onderwijs en de uitgave van een glossy : de COEN!. Verschillende bekende historici, zoals Maarten van Rossem en Hans Goedkoop (Andere Tijden) werken er aan mee.
De grote tentoonstelling heeft de vorm van een rechtszaak. De aangeklaagde is J.P. Coen. De aanklacht luidt : Coen is niet standbeeldwaardig. Er komen getuigen aan het woord die voor en tegen de aanklacht pleiten en ook zijn er ‘bewijstukken’. Heel veel bijzondere voorwerpen, beeld- en geluidsfragmenten die de aanklacht ondersteunen of weerleggen. Rechter van dienst is Maarten van Rossem.
De bezoeker krijgt de rol van jurylid die na het aanhoren van de getuigen en het bekijken van al het bewijs om een oordeel wordt gevraagd. Met deze creatieve opzet wil het museum laten zien hoe verschillend er in de loop der tijd over Jan Pieterszoon Coen is gedacht.

QR-tegels in Hoorn
Vanaf vrijdag 13 april 2012 kunnen inwoners en bezoekers de historie van Hoorn ontdekken via hun smartphone. Naast het bordje bij Coen zijn op 23 plaatsen in de binnenstad stoeptegels te vinden met daarop een QR-code. Achter de QR-codes schuilen verhalen over monumenten, met uitleg over de architectuur. Maar ook verhalen over bijzondere gebeurtenissen die op de locatie hebben plaatsgevonden. Sommige locaties zijn onderdeel van een route. Coen is bijvoorbeeld onderdeel van de Hollanders Overzeeroute.

De tekst op het bord luidt:

Jan Pieterszoon Coen (Hoorn 1587- Batavia 1629)

Koopman, directeur-generaal en gouverneur-generaal van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Vormgever van het succesvolle handelsimperium van de VOC in Azië. Stichter van Batavia, het huidige Jakarta.

Geroemd als krachtdadig en visionair bestuurder. Maar evenzeer bekritiseerd om zijn gewelddadige optreden bij het verwerven van handelsmonopolies in Indië.
Voerde in 1621 een strafexpeditie uit tegen één van de Banda-eilanden, omdat de bewoners tegen het verbod van de VOC in nootmuskaat leverden aan de Engelsen. Duizenden Bandanezen lieten hierbij het leven, de overlevenden werden naar Batavia gedeporteerd.

Coen kreeg aan het eind van de negentiende eeuw de status van nationale held, compleet met standbeeld in zijn geboortestad. Een landelijk oprichtingscomité onder leiding van de Hoornse burgemeester Van Dedem zamelde hiervoor het geld in. Het bronzen beeld, een ontwerp van Ferdinand Leenhoff (1841-1914), leraar aan de Academie voor Beeldende Kunst in Amsterdam, werd in 1893 feestelijk onthuld.

Onomstreden is het standbeeld niet. Volgens critici verdient Coens gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon.

Meer weten over Jan Pieterszoon Coen? Scan de QR-code en bezoek het Westfries Museum, waar de beroemde portretten van Coen en zijn vrouw Eva Ment te zien zijn, gemaakt door de kunstenaar Jacob Waben.

Zie ook in ons archief: De geschiedenis moet je niet met de witkwast wegmoffelen