Dirk Jansz van Dam (1705-1780)

Personalia

Geboren: 1705 te Hoorn.
Overleden: 19 september 1780 te Hoorn.
Ouders: Jan Albertsz van Dam en Antje Jans Smak.
Getrouwd: 29 November 1733 met Lijsbet Jansz Bierenbroodspot (1696-1781), weduwe van Johannes Termaet.
Beroep: wiskundige en almanakberekenaar.

Levensloop

Dirk Jansz van Dam was astronoom, wiskundige en berekenaar van zon-, maan- en waterstanden voor almanakken. In 1747 werd hij benoemd tot opvolger van zijn vader Jan Albertsz van Dam als examinator voor de VOC in Hoorn. Hij vervulde deze functie tot zijn dood in 1780. Na 1747 zette hij het werk van zijn vader voor de berekeningen van almanakken voort. In 1743 had Dirks vader - vanwege zijn hoge leeftijd - verzocht de vernieuwing van het octrooi voor de exclusieve uitgave van deze berekeningen ook te laten gelden voor zijn erfgenamen. Toen dit verzoek werd ingewilligd door de Staten van Holland, garandeerde dit octrooi met een looptijd van vijftien jaar het voortbestaan van het familiebedrijf. In april 1756 vernieuwde Dirck Jansz van Dam het octrooi opnieuw, dat wederom van kracht zou zijn voor hem en zijn erfgenamen. Hij overleed plotseling in september 1780, kort voor de vernieuwing van het octrooi, dat een maand later werd verlengd door zijn zoon Meyndert. Opmerkelijk genoeg handhaafden verschillende almanakuitgevers de naam van Dirk op de titelpagina: de laatste werd gedrukt in het jaar 1800. Misschien werd in die tijd zijn naam gebruikt als alias door sommige andere erfgenamen. Als gevolg van deze lange periode van een halve eeuw werden in totaal driehonderd verschillende almanakken uitgegeven onder de naam van Dirk Jansz van Dam.

Zie Familie Van Dam voor de familierelaties.